نشان دادن سيماي ائمه در دنياي فيلم و تصوير مانند همه ماجراهاي ديني، قصه حساس خودش را دارد قصه‌اي که باعث شده است آدم‌ها را به دو دسته مخالف و موافق تقسيم کند، کساني که اين اتفاق را يک اتفاق خوب مي‌دانند و ايرادي بر آن وارد نمي‌بينند و کساني که آن را يک فاجعه قلمداد مي‌کنند و اين اتفاق را توهين و بي‌حرمتي مي‌دانند هر کدام از اين گروه‌ها براي مخالفت و موافقت خود دلايلي دارند که با توجه به اين دلايل نسبت به نظر خود استدلال مي‌کنند و بر نظر خود مهر تأييد مي‌زنند در اين مطلب سعي کرديم مجموعه‌اي از اين استدلال‌ها را جمع‌آوري کنيم تا خودتان نتيجه‌گيري کنيد.

موافقم چون
با توجه به اين که در ساليان دور در تعزيه افرادي نقش بزرگان ديني و ائمه را بازي مي‌کردند و بي‌حرمتي اتفاق نيفتاد پس تکرار آن در تصاوير تلويزيوني هم بي‌حرمتي را به وجود نمي‌آورد. و البته هيچ دليل شرعي هم بر بي‌حرمتي اين تصويرهاي نمايشي وجود ندارد.

در دنياي تصوير بازيگران در نقش‌هاي خود محو مي‌شوند و هر بار در نقشي متفاوت ظاهر مي‌شوند ممکن است يک بار يک نقش منفي داشته باشند و بار ديگر يک نقش مثبت و هر بار مردم با توجه به آن نقشي که بازيگر بازي مي‌کند با او ارتباط برقرار مي‌کنند بنابراين ارتفاع و ابتذالي در مورد هر شخصيت وجود ندارد.

وقتي قرار است از واقعه‌هاي مهم تاريخي صحبت کنيم و همه واقعيت را به نمايش بگذاريم نمي‌شود تنها از لشکريان و گروه دشمنان نام ببريم و تنها گروه باطل را به نمايش بگذاريم و بعد تنها تصوير محدودي از گروه حق نشان بدهيم. در اين صورت ما هم به خودمان ظلم کرده‌ايم و هم درست نتوانسته‌ايم تقابل حق و باطل را نشان بدهيم که اين از تأثير‌گذاري آن کم مي‌کند.

اگر بخواهيم چنين محدوديت‌هايي را براي به نمايش گذاشتن اسطوره‌هاي تاريخي مذهبي خود ايجاد کنيم خودمان را از مهم‌ترين ابزار انتقال و فرهنگ‌سازي محروم کرده‌ايم و مردم را از به تصوير کشيدن مستندات درست تاريخي محروم کرده‌ايم و از سوي ديگر فيلم‌هاي غربي که اسطوره‌هاي کاذب خود را به نمايش مي‌گذارند و سعي در الگوسازي آن‌ها دارند و فکر و ذهن مخاطب را درگير مي‌کنند نمي‌توانيم مقابله کنيم.

شمايل و علم‌ها تفاوت‌هاي بسيار زيادي با تصاوير نمايشي دارند و معمولا تصاوير روي علم‌ها و شمايل‌ها، ريشه‌هاي غير اسلامي دارند که در شأن و شخصيت ائمه نيستند و آميخته به نمادهاي سطحي هستند بيشتر انسان را ياد تابلوهاي کليشه‌اي عاشقانه مي‌اندازند، بنابراين نمي‌توان آن‌ها را با هم مقايسه کرد. از طرفي تصاوير نمايشي به دليل کامل بودن بهتر مي‌توانند ويژگي‌هاي يک شخصيت را به نمايش بگذارند.

مخالفم چون
کساني که نقش ائمه را بازي مي‌کنند در آينده ممکن است نقش‌هاي عادي و حتي مبتذلي را بازي کنند و از آن‌جايي که در ذهن مردم با نام آن امام يا معصوم باقي مي‌مانند و باعث تداعي شدن آن تصوير در فضاي ذهني مخاطبان مي‌شوند با بازي در نقش‌هاي ديگر ذهنيت خوبي را ايجاد نمي‌کنند و قداست ائمه را از بين مي‌برند.

به تصوير کشيدن قديسان و امور قدسي شأن و منزلت آن‌ها را پايين مي‌آورد. چون ما امور ملکوتي را زميني کرده‌ايم.

همه مردم تصويري ملکوتي و بزرگ از ائمه در ذهن خود دارند که با نمايش يک تصوير ديگر مي‌توانيم تمام ذهنيت آدم‌ها را به هم بريزيم و حتي شايد تصوير منفي هم ايجاد کنيم.

در اين سال‌ها بارها و بارها هيئت‌هاي مذهبي را از حمل و نصب چهره ائمه منع مي‌کنيم تا تصاوير غير واقعي در ذهن مردم ايجاد نشود، بعد چطور مي‌توانيم آن را به صورت زنده نمايش بدهيم اين تصميم با آن نمايش در تناقض است.

هيچ تصويري نمي‌تواند بزرگي ائمه را به نمايش بگذارد و نمي‌تواند اندکي از مقام والاي آن‌ها را نشان بدهد بنابراين نشان دادن چهره ائمه در بيان فضائل و برجستگي‌هاي شخصيت شان اثري ندارد پس لزومي به اين کار نيست.

حتي اگر نشان دادن تصوير ائمه خلاف شرع نباشد چون با عرف جامعه هم‌ساز نيست و باعث تحريک احساسات مردم مي‌شود ضرورتي وجود ندارد.

عموم مراجع تقليد با اين چهره‌نمايي مخالف هستند و نظر مراجع - که در ذيل اين مطلب آمده است - براي هر فرد مسلماني حجت است.

مگر در سريال امام رضا (ع) که چهره حضرت نوراني نشان داده شد چه لطمه‌اي به آن وارد آمد که الان با نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل (س) اين نقيصه برطرف مي‌شود! اصولا نشان دادن چهره ائمه با هزينه‌هايي که در موارد فوق اشاره شد؛ فاقد فايده است.

آن‌چه مي‌بينيد نظر علما و بزرگان ديني در مورد به تصوير کشيدن چهره ائمه است که با توجه به بحث بر سر به نمايش گذاشتن چهره حضرت ابوالفضل(ع) در سريال «مختارنامه» اعلام نظر کرده‌اند.

مراجع نظر

آيت ا... وحيد خراساني مخالفت شديد.

آيت ا... مکارم شيرازي نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل(س) به مصلحت نيست.

آيت ا... روحاني نشان ندهند.

آيت ا... علوي گرگاني از نشان دادن چهره ايشان اجتناب شود.

آيت ا... صافي گلپايگاني از نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل(س) خودداري شود.

آيت ا... حسيني زنجاني نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل(س) در فيلم اشکال شرعي ندارد اما بايد دقت شود که فردي براي اين نقش انتخاب شود که سابقه نقش منفي در اذهان مخاطب نداشته باشد و بعدا نيز مراقب نقش‌هاي خود در فيلم‌هاي بعدي باشد... دست اندرکاران بايستي با توجه به تاريخ‌هاي معتبر، سيمايي نزديک به شخصيت حقيقي آن بزرگوار عرضه بکنند...

آيت ا... موسوي اردبيلي هر عملي که موجب بي‌حرمتي به ساحت اهل بيت شود جايز نيست.

آيت ا... مظاهري اصفهاني اين کار حرام است و بايد نباشد.

آيت ا... حسيني شاهرودي چون احتمال دارد نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل(س) موجب وهن به ساحت ايشان شود لذا نبايد نشان داده شود.