هر چقدر هم که آدم خونسرد و بی‌خیالی باشید، باز هم ممکن است در محیط کار، در جمع خانواده، در دانشگاه و هزار جای دیگر؛ مشکلاتی وجود داشته باشد که آرامش شما را برهم بزند و باعث شود ذهن‌تان تا مدت‏ها بعد درگیر آن اتفاق باشد. قطعا شما نمی‌‏توانید رفتار آدم‌هایی که با شما میانه خوبی ندارند و انگار همیشه منتظر فرصتی هستند که جر و بحث راه بیندازد را تغییر دهید، یا نمی‌توانید به تنهایی و یک شبه مشکلات مالی‌تان را حل کنید و یا حتی بیماری سخت یکی از عزیزان‌تان را درمان کنید، اما می‏‌توانید یاد بگیرید با ناراحتی و تنش‏‌های ناشی از این مسائل چه کنید. آرامش روانی خود را حفظ کنید و در مقابل چنین ناراحتی‏‌ها و مشکلاتی کم نیاورید. اگر می‌خواهید بدانید برای مقابله با فشارهای روانی باید چگونه رفتار کنید، چطور آن‏ها را کم کنید و حتی از بین ببرید، توصیه‌ها و راهنمایی‌های «دکتر مینا دادگستر مقدم»، مشاور و روانشناس و چند راه ساده و عملی دیگر که در ادامه آورده‏‌ایم، را از دست ندهید.

گفت‌وگو با کارشناس
افکار مزاحم شبیه قارچ‌های سمی هستند
+ در ابتدا چه برخوردی با فشارهای ناشی از مشکلات داشته باشیم؟
- قبل از هر کاری باید علت فشار روانی را پیدا کنید و تعریف درستی از آن داشته باشید، تعریف درست مسئله به شما بینش جامع از مسئله می‏‌دهد و این بینش می‏‌تواند تا حدودی فشار روانی‌تان را تعدیل کند. بعد از آن سعی کنید واقعیت و هر آن چیزی که اتفاق افتاده است را بپذیرید. اما کاری که باید پیش از وقوع مشکل انجام دهید، این است که از قبل روی خودتان کار کنید تا برای مواجهه با فشار روانی و اتفاقات استرس‏‌زا آماده باشید و مهارت مقابله با آن را یاد بگیرید. برای پیدا کردن این آمادگی باید سه مرحله بینش و پذیرش و حمایت‏‌های اجتماعی، اطلاعاتی و مالی را بگذرانید. حمایت اجتماعی یعنی خانواده و نزدیکان‌تان که می‏‌توانند به شما دلگرمی بدهند، حمایت اطلاعاتی و مالی یعنی بروید سراغ مرجعی که می‏‌تواند مشکل شما را حل کند، مثلا مشاور، وکیل و غیره. شما حتی می‌توانید حمایت اطلاعاتی را از تجربه آدم‏‌ها بگیرید. مطمئن باشید تجربه مشترک افراد می‏تواند بینش شما نسبت به مسئله و مشکل را کامل کند و فشار روانی‌تان را کم کند.
+ راه حل سریع برای تخلیه فشارهای روانی چیست؟
- اگر با فردی جر و بحث یا دعوا کرده‌اید، سعی کنید از محیطی که آن فرد یا یک عامل تنش‌زا در آن قرار دارد دور شوید، نفس عمیق بکشید، صلوات بفرستید، قدم بزنید، پیاده‌روی کنید و در حالت تن‌آرامی قرار بگیرید و مدیتیشن انجام دهید. ساده‌ترین حالت مدیتیشن که نیاز به آموزش خاصی ندارد این است که سه نفس عمیق بکشید. یعنی از طریق بینی نفس را داخل بدهید طوری که شکم بالا بیاید، بعد با دهان نفس را خارج کنید. بعد از آن چشم‏های‌تان را ببندید و در حالت دراز کشیده یا همان‌طور که روی صندلی نشستید از عضلات انگشت پا شروع به منقبض کردن کنید و از یک تا ده بشمارید و با یک نفس عمیق رها کنید. عضلات شکم، دست، سر و سینه بعد عضلات گردن و صورت هرکدام را جدا جدا به مدت10 ثانیه منقبض و رها کنید، در نهایت هم کل عضلات بدن را منقبض و با یک نفس عمیق رها کنید.

+ نوشتن مشکلات روی کاغذ و شمارش اعداد تاثیری دارد؟
- برخلاف باور بسیاری از افراد این تکنیک‏‌ها هرگز جواب نمی‌دهد و آن طور که باید شما را آرام نمی‌کند. فشار روانی یک عامل تنش زاست که ممکن است یک روز، یک هفته یا بیشتر با آن درگیر باشید و طول زمان دارد. با چیزهایی مثل خشم و استرس فرق می‌کند. در ضمن وقتی فشار روانی به شما وارد می‌شود، در حالت عدم تعادل هستید و از لحاظ مغزی نمی‏‌توانید تفکر منطقی داشته باشید. مثلا لحظه‏‌ای که عصبانی هستید نمی‌توانید از یک تا10 بشمارید، یا بنشینید ناراحتی‏‌های‌تان را بنویسید! بنابراین باید از قبل، به کمک مراحلی که گفتیم؛ برای مقابله با فشار روانی تمرین کنید.
+ چطور ذهن مان را از شر افکار منفی برهانیم؟
- افکار مزاحم شبیه قارچ‌های سمی هستند، هر چه بیشتر اجازه بدهید در ذهن‌تان بمانند بیشتر پراکنده می‌شوند، رشد می‌کنند و شاخ برگ‌های غیر واقعی پیدا می‌کند! پس سعی کنید به شیوه‌های مختلف افکار مزاحمی که به صورت غیرارادی و ناخودآگاه سراغ‌تان می‌آید را کنترل کنید. افکار منفی و مزاحم‌تان را شناسایی کنید و از خودتان بپرسید در حال حاضر می‌توانید برایش اقدامی انجام بدهید یا نه، اگر می‌توانید پس دست به اقدام بزنید، اگر نه باید آن را بپذیرید و تلاش کنید تا این مشکل دوباره به وجود نیاید. برای کنترل کردن افکار غیر ارادی، می‌توانید روی کمک یک روانشناس یا مشاور هم حساب کنید، آن‏ها تکنیک‏‌هایی می‌دانند که در طول مدت کوتاهی در شما احساس کنترل روی افکارتان به ودجود می‌آورند و باعث می‌شود میزان تنشی که از آن فکر مزاحم برای شما ایجاد می‌شود کم و به تدریج حذف شود.


5 راهکار ساده برای رهایی از استرس و عصبانیت
1- اگر اضطراب یا استرس دارید، نوشیدنی‏های مانند قهوه که دارای کافئین است مصرف نکنید. زیرا بی‌خوابی و استرس‌تان را تشدید می‌کند.
2- وقتی استرس دارید اگر خواب‌تان نمی‌آید سعی نکنید به زور بخوابید، چون ممکن است به بی‌خوابی عادت کنید.
3- اگر از موضوعی عصبانی یا ناراحت هستید و احساس می‌کنید باید گریه کنید، حس‌تان را سرکوب نکنید.
4- به موسیقی آرام یا بی‌کلامی گوش کنید.
5- از اعتقادات مذهبی‌تان کمک بگیرید و کارهایی مثل خواندن نماز یا دعا و ذکری که به شما احساس آرامش می‌دهد را انجام دهید.