پیر پالاندوز ، مردی از اولیاء خدا که برای کسب روزی خود کفش دوزی می‌کرده است. از دور که نزدیک می‌شوم گنبدی زیبا با نقش‌هایی به رنگ فیروزه‌ای، زرد و مشکی چشم را نوازش می‌کند، زیبایی این بنا آدم را به وجد می‌آورد با مقبره‌ای ساده و با صفا، دیگر جای هیچ حرفی نمی‌گذارد؛ این مکان جایی نیست جز مقبره یکى از عُرفاى شیعه مذهبِ «ذَهَبیه» به نام شیخ «محمد عارف المُقتدى کارندهى» (منسوب به قریه کارده مشهد) مشهور به «پیر پالاندوز» که از عارفان قرن دهم هجری بوده است و از زمره قدیمى‌ترین زیارتگاه‌هاى عرفانى شهر مشهد محسوب می‌شود.
نوشته‌اند شیخ محمد عارف با این‌که از اقطاب و اولیاء الله بوده اما برای امرار معاش خود کفش‌دوزی می‌کرده است و در آن زمان کفش دوز را پاره دوز هم می‌نامیدند و به همین دلیل با گذشت زمان به پالاندوز تغییر یافته است. شیخ محمد عارف، برمبنای باور توحیدی خود و توکل بر خدا و ذکر تشکر و خدمت و طاعت و قناعت و ایثار که از صفات عارفان است به جستجوی راه معرفت پرداخت و مدتی از عمر خود را به کسب فیض از اهل حق سپری نمود و به بروز کراماتی معروف شد. شیخ محمد در خط ثلث استاد بوده و بخش‌های از قرآن نگاشته شده به خط خوش ایشان موجود است.
شیخ در سال 985 قمری وفات یافت و در جوار تربت تابناک امام ابوالحسن الرضا علیه السلام به خاک سپرده شد. مقبره این عارف بزرگ در شمال شرقی حرم مطهر، ابتدای خیابان نواب صفوی (حاشیه کوچه شور در اوایل پایین خیابان) قرار دارد که پس از انقلاب اسلامى به مناسبت توسعه حریم حرم تخریب و مجدداً بازسازى شده است. بناى اولیه در زمان سلطنت پدر شاه عباس ( سلطان محمد خدابنده ) به سال 985 قمرى ساخته شده است.لازم به ذکر است در این مقبره علاوه بر آرامگاه شیخ محمد عارف، قبری کوچک هم وجود دارد که متعلق به حاج شیخ غلامرضا واعظ طبسی است که در پنچم شعبان 1366 قمری وفات یافته‌است و در کنار قبر پیر پالاندوز دفن شده. علاوه بر این در سمت چپ قبر شیخ محمد عارف سنگی کوچک بر روی دیوار وجود دارد که به گفته خدام این مقبره مربوط به پدر آیت الله سیستانی تعلق دارد.
پ.ن: ذهبیه شاخه‌اى عرفانى از پیروان معروف کَرخى و نجم الدین کُبرى بوده اند که از سده هفتم قمرى به بعد شیوخى چون میر سید على همدانى، خواجه اسحاق خَتَلانى و سید عبدالله برزش آبادى پیشوایى این فرقه را بر عهده داشته‌اند. سید عبدالله که از اعقاب امام سجاد علیه السلام و نسل بیستم وى بوده عمده عمرش را در قریه بُرزش آباد مشهد گذرانیده و به سال 872 قمرى درگذشته و در همان روستا مدفون شده است. از زمان سید عبدالله به بعد پیروان وى خصوصاً به ذَهَبیه شهرت یافته و عمدةً روى به تشیّع نهاده‌اند. ششمین قطب سلسله ذهبیه پس از سید عبدالله برزش آبادى همین شیخ محمد کارندهى بوده است.
در ادامه شما می‌توانید تصاویری از این مقبره تاریخی و زیبا را ببنید:
---
تصاویر زیر نمایی از داخل مقبره می‌باشد:
در زیر با کلیک بر روی عکس می توانید یک دورنمای وسیع (پانوراما) از این مقبره را دریافت کنید:
نقشه محل دقیق مقبره:
